قدس آنلاین- دلار، تخته گاز خود را به کانال ۴۹۰۰ تومان رساند و با رفت و برگشت خود به ۴۹۶۰ تومان هم رسید؛ اتفاقی که از منظر دولتمردان، ریشه اقتصادی و تجاری ندارد و برخی معتقدند تا حدود زیادی از فعالیت بی‌وقفه دلالان و اهالی معاملات «فردایی» آب می‌خورد.

نوبخت، سخنگوی دولت دیروز در واکنش به نرخ دلار گفت: معتقدم با توجه به محاسبات موجود باید قیمت ارز زیر ۴۰۰۰ تومان باشد. یک تقاضای کاذب باعث شده که نرخ از ۳۷۰۰ یا ۳۸۰۰ تومان افزایش یابد.

اعلام رسمی قیمت واقعی ارز از سوی وی نشان می‌دهد که قیمت بازار با نرخ واقعی آن حدود ۱۰۰۰تومان فاصله دارد.

اما محمد نهاوندیان، معاون اقتصادی رئیس جمهور با تأکید بر اینکه دولت به دنبال افزایش نرخ ارز نبوده، گفت: بانک مرکزی و وزارت نفت طی روزهای آینده، اوراق مشارکت ارزی را منتشر خواهند کرد.

*معاملات فردایی

درمورد علل نوسان نرخ ارز ارزیابی‌های متفاوتی صورت گرفته، اما برخی معتقد هستند که معاملات فردایی نقش مهمی در ایجاد تقاضای کاذب و نرخ غیرواقعی ارز دارد.

فردایی‌ها که به اهالی پاساژ افشار، سبزه میدان، دلالان مستقر در پیاده‌رو و سوداگران بی-نام و نشان هم شهرت پیدا کرده‌اند، به نظر می‌رسد، تدابیر کمرنگ بانک مرکزی را براحتی دور می‌زنند و به آسانی، سمت و سوی بازار را تغییر می‌دهند. حتی گفته می‌شود در نتیجه تحرکات گسترده این سوداگران که نه مالیات می‌دهند و نه حساب و کتابشان روشن است، بازار ارز چهار نرخه شده است.

در معاملات فردایی که از نظر بانک مرکزی، ممنوع است، بدون آنکه خرید و فروش واقعی ارز صورت گیرد، ارز به قیمت بالاتر برای روزهای آتی و به سودای گران‌تر شدن، پیش خرید و تنها ما به التفاوت قیمت در آینده، تسویه می‌شود. این پیش خرید گاه چندین برابر سرمایه واقعی افراد است و تورم انتظاری و تقاضای کاذب را در بازار ایجاد می‌کند. ناگفته پیداست اگر در آینده، رشد قیمت‌ها به میزان پیش‌بینی شده نباشد و یا کاهش قیمتی رخ داده باشد، چه بسا سرمایه فرد در کمترین زمان ممکن بر باد رود!  

*رصد معاملات ارزی

از شواهد و قراین چنین برمی‌آید که دولت کماکان، نوسانات گسترده ارزی را قبول ندارد و یا حداقل از وعده بهبود اوضاع دست بر نمی‌دارد. سخنگوی دولت هم از مردم خواسته برای خرید دلار، هول نزنند!

البته و به گفته سخنگوی بانک مرکزی، این بانک با معرفی خریداران اصلی ارز به سازمان امور مالیاتی سعی دارد به سمت شفافیت بیشتر در حوزه اقتصاد کشور و مدیریت بازار ارز با هدف پیش‌بینی پذیرتر شدن اقتصاد حرکت کند.

محمدعلی کریمی اظهار داشت: برای جلوگیری از اقدام‌های سوداگرانه، دلالی و یا قاچاق ارز، با توجه به اطلاعات و گزارش‌هایی که برگرفته از سامانه نظارت ارزی (سنا) است، گزارشی به سازمان امور مالیاتی تقدیم و بازار ارز از ابتدای امسال تا ۱۷ دی ۱۳۹۶ رصد شده است. تعداد محدودی از معامله‌گران شامل اشخاص حقیقی و برخی اشخاص حقوقی حجم بالایی از معاملات دلار را انجام دادهاند و این دلارها خریداری شده و گاه به چرخه بازار برنگشته است.

وی گفت: نیاز عرفی دلار از جمله برای هزینه‌های درمان یا دانشجویی برای افراد، مشخص است و بانک مرکزی در این زمینه ورود نمی‌کند، اما معیار، عدد غیرمتعارفی است که در بازار، خرید و فروش می‌شود؛ کسی که حجم عمده را خرید می‌کند باید ببینیم او بازرگان است یا تاجر و یا صراف؟

به گفته وی همه معاملات بازار، شبکه صرافی مجاز و بازار آزاد را شامل می‌شود و بانک مرکزی آن‌ها را رصد و پایش می‌کند.

در همین شرایط مجلس هم که روزهای بودجه‌ای را سپری می‌کند، تا دولت برای اصلاح اوضاع و کنترل بازار گام برندارد، قدم از قدم بر نمی‌دارد و این چنین شده که اقتصاد کشور تحت تأثیر ارز نزدیک به ۵۰۰۰ تومانی، روی هوا می‌چرخد و می‌چرخد...

به گفته عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس، نوسانات ارزی را باید بانک مرکزی و دولت، کنترل و نظارت کند و مجلس نمی‌تواند رأسا وارد شود.

حمیدرضا حاجی بابایی به خبرنگار ما گفت: قبول داریم که زندگی مردم، فعالیت‌های اقتصادی و افق پیش روی کشور، تحت‌الشعاع بازار پرنوسان ارز قرار گرفته، اما دولت کاری نمی‌کند. بنابراین ما هم تا وقتی دولت وارد عمل نشود و مجلس را هم فرا نخواند، اقدام قانونی نخواهیم داشت.

*امتناع دبیرکانون صرافان از مصاحبه

اضافه می‌شود عبدالامیر بیت لفته دبیرکل کانون صرافان هم در تماس خبرنگار ما از هرگونه اظهارنظری در خصوص نوسانات شدید بازار امتناع کرد و این امر را وظیفه مبرهن بانک مرکزی دانست.

در همین حال دبیرکل خانه اقتصاد ایران به خبرنگار ما گفت: تأثیر معاملات و دلالان فردایی و سرپایی در پاساژ افشار، سبزه میدان و اماکنی از این دست بر نوسانات ارزی بیشتر به لطیفه شبیه است!

مسعود دانشمند ادامه داد: ما این امکان را داشتیم که از طریق کشورهای حوزه خلیج فارس، ارز به کشور وارد و نیاز بازار را تأمین کنیم، اما امروز این امکان را نداریم و آن‌ها با ما همکاری نمی‌کنند.

به گفته وی کاهش چشمگیر عرضه اسکناس نقدی و افزایش تقاضا به دلیل خروج سرمایه-های مردم از بانک‌ها به دلیل کاهش نرخ سود بانکی و هدایت این پول‌ها به بازار پرسودتر ارز، نوسانات شدید را در پی داشته است.

وی تأکید کرد: ریشه این موضوع را فقط باید در تطبیق نداشتن عرضه و تقاضا جست‌وجو کرد؛ گرچه در چنین فضایی، امکان سوء‌استفاده و بازار گرمی هم بیشتر می‌شود.